Johan Kenkhuis
Michiel Martens
8 november 2021
Danny van der Tuuk
1 december 2021Voormalig topzwemmer zet zich nog volop in voor zijn sport
Johan Kenkhuis combineerde de Johan Cruyff Academy met zwemmen, met als hoogtepunt een zilveren medaille op de Olympische Spelen van 2004 in Athene. Tegenwoordig is hij eigenaar van SwimGym.
Johan Kenkhuis startte in 2001 aan de Johan Cruyff Academy Amsterdam. Kort daarvoor had hij meegedaan aan de Olympische Spelen in Sydney en tijdens zijn studieperiode deed hij mee aan de Spelen in Athene van 2004. Deelname aan de Spelen waren voor hem een enorm belangrijke leerschool; Sydney door een diskwalificatie en Athene door het winnen van zilver. Als eerste zwemmer tijdens de 4×100 meter vrije slag estafette speelde hij een mooie rol bij het behalen daarvan, samen met Pieter van den Hoogenband, Mitja Zastrow en Klaas-Erik Zwering.
Tegenwoordig is Johan Kenkhuis ondernemend bezig met SwimGym, waar onder het motto "Train Like a Pro" het topzwemmen populair wordt gemaakt bij een breder publiek. "SwimGym was een kans om mensen te laten ervaren hoe mooi de échte zwemsport is en hoe topzwemmers trainen", aldus Johan. "Bij SwimGym trainen recreatieve zwemmers die hun eigen ambitie hebben binnen het zwemmen. Het is topsport, maar zonder enkele verplichting om te presteren. En toch wil iedereen dat een klein beetje. Dat is heel mooi om te zien."
Het is duidelijk dat Johan de passie voor zwemmen en topsport gedurende al die jaren heeft behouden en er zich nog volop voor inzet. We spraken met hem over zijn werk, wat hij leerde van topsport en de Spelen en van zijn studie aan de Johan Cruyff Academy. En we vroegen hem wat hij vindt van de huidige positie van het Nederlandse zwemmen.
Tegenwoordig is Johan Kenkhuis ondernemend bezig met SwimGym, waar onder het motto "Train Like a Pro" het topzwemmen populair wordt gemaakt bij een breder publiek. "SwimGym was een kans om mensen te laten ervaren hoe mooi de échte zwemsport is en hoe topzwemmers trainen", aldus Johan. "Bij SwimGym trainen recreatieve zwemmers die hun eigen ambitie hebben binnen het zwemmen. Het is topsport, maar zonder enkele verplichting om te presteren. En toch wil iedereen dat een klein beetje. Dat is heel mooi om te zien."
“Het is topsport maar zonder verplichtingen om te presteren en toch wil iedereen dat een klein beetje. Dat is mooi om te zien” – Johan Kenkhuis
Het is duidelijk dat Johan de passie voor zwemmen en topsport gedurende al die jaren heeft behouden en er zich nog volop voor inzet. We spraken met hem over zijn werk, wat hij leerde van topsport en de Spelen en van zijn studie aan de Johan Cruyff Academy. En we vroegen hem wat hij vindt van de huidige positie van het Nederlandse zwemmen.
De Olympische Spelen in Tokyo zijn net geweest. Hoe kijk jij daar gezien jouw eigen ervaringen naar?
Als ik naar de Olympische Spelen kijk, dan roept dat speciale herinneringen op. Iedere keer als ik de estafette zie oplopen voor een finale krijg ik zweethanden en kriebels in mijn buik. De herinneringen aan mijn eigen belevenissen zijn nog altijd heel levend. Ze hebben een enorme indruk op me gemaakt, als sporter en als jong persoon.“De Olympische Spelen waren de belangrijkste leerschool uit mijn leven” – Johan Kenkhuis
Het dieptepunt van mijn zwemcarrière beleefde ik in Sydney in 2000 door de diskwalificatie op de 4x100 meter in de series door een te vroege wissel van één van de zwemmers. En mijn hoogtepunt was het zilver vier jaar daarna in Athene op dezelfde afstand. Waar eerst alles in duigen viel, viel nu alles op zijn plek. Succes en verlies liggen zo dicht bij elkaar, maar dat kleine verschil leert je ongelooflijk veel als mens.
De Oympische Spelen waren de belangrijkste leerschool uit mijn leven. Daar heb ik alles geleerd over topsport, maar ook over wat ik persoonlijk belangrijk vind en hoe ik prioriteiten hieraan stel. Het is een uitvergroting van het leven, kun je wel stellen.
“Een grote teleurstelling opent je ogen. Als je dan goed uit die ogen kijkt, kun je nieuwe wegen inslaan” – Johan Kenkhuis
Door de enorme teleurstelling kreeg ik na Sydney een beter beeld wie ik was als persoon en wie ik wilde zijn, ten opzichte van de sportman die ik wilde zijn. Daarvoor was zwemmen mijn leven. Daarna was zwemmen mijn beroep geworden, waar ik ontzettend van geniet. De diskwalificatie heeft me professioneler gemaakt. Een grote teleurstelling opent je ogen. Als je dan goed uit die ogen kijkt, kun je nieuwe wegen inslaan.
In hoevere hebben jouw eigen sportervaringen invloed op je huidige werk en Swimgym?
Topsport vormt je. Punt. Alles wat ik doe komt voort uit de leerschool van de topsport. Hoe ouder ik word, hoe meer ik mezelf als jonge topsporter kan duiden en begrijpen. Zelfs nu leer ik nog van de fouten die ik als topsporter heb gemaakt. Maar ik profiteer ook van de kwaliteiten die ik heb gekweekt.“We willen mensen inspireren en activeren te zwemmen, om het beste uit zichzelf te halen” – Johan Kenkhuis
Van daaruit is SwimGym ook ontstaan, waar we mensen willen inspireren en activeren te zwemmen, om het beste uit zichzelf te halen. En dat doen we niet alleen via SwimGym, maar ook wereldwijd online, via social media en wie weet ook ooit nog met andere SwimGym’s. We werken er hard aan!
“Ik ben heel trots op ons team, dat iedere dag de ultieme zwemervaring weet over te brengen” – Johan Kenkhuis
Ik ben heel trots op ons team, dat we gevonden en gevormd hebben en dat iedere dag de ultieme zwembeleving weet over te brengen aan onze leden. Onze community is groot en sterk, dat komt door de gezichten die langs de badrand staan en achter de receptie zitten. Dat is heel tof om te mogen faciliteren.
Ik hoop dat ik via mijn werk dat andere mensen ook kan meegeven; Ga op zoek en blijf nieuwsgierig naar de dingen die je fascineren en interesseren. In je werk maar ook in privé. Ook al kun je er soms niks mee, uiteindelijk komen al deze dingen eens samen in een heel goed idee.
Wat vind je van het huidige zwemniveau in Nederland?
Nederland staat in de internationale zwemwereld bekend als een klein land, dat af en toe heel gevaarlijk kan zijn in finales. We kennen al jaren een aantal goede toppers. Persoonlijk bewonder ik Femke Heemskerk bijvoorbeeld enorm. Haar passie en liefde voor de zwemsport is onuitputtelijk en ze stelt zich heel kwetsbaar op. Dat zit haar soms in de weg als topsporter, maar het siert haar enorm als mens. Dat laatste vind ik persoonlijk belangrijker op de lange termijn.“De subtop wordt steeds smaller. De komende jaren zal er veel geïnvesteerd moeten worden in de breedte van het zwemmen en in educatie van coaches” – Johan Kenkhuis
Nederland staat niet bekend als een land waar je als buitenlandse zwemmer per se zou moeten trainen. Dat is meer Amerika en Australië, dat zijn echt zwemnaties. In Nederland wordt de subtop ook nog eens steeds smaller en verliest aansluiting met de wereldtop. De komende jaren zal er veel geïnvesteerd moeten worden in de breedte van het zwemmen en in educatie van coaches om ook in de toekomst toptalent in actie te blijven zien.
“Het roer moet om! Talent zou bij de verenigingen beter herkend en begeleid moeten worden” – Johan Kenkhuis
In het zwemmen is er veel focus op een professionele structuur –HPC, RTC’s etc– maar in de praktijk blijkt dat niet de vruchten af te werpen die men voor ogen had. Het roer moet om! Persoonlijk zie ik de grootste kans in het inspireren en opleiden van verenigingen en hun coaches, om het latent van de toekomst goed te herkennen en te begeleiden. Ikzelf heb de eerste helft van mijn carrière in een sterke verenigingsstructuur getraind en de tweede helft in een professionele structuur. Ik prefereer de verenigingsstructuur, mits aan de professionele randvoorwaarden worden voorzien.
Je hebt als één van de eersten aan de Johan Cruyff Academy gestudeerd. Wat neem je daarvan nog elke dag mee?
De keuze voor de Johan Cruyff Academy Amsterdam was simpel destijds: Ik wilde in de hoofdstad studeren en me tegelijkertijd voorbereiden op mijn tweede Olympische Spelen. Na een kennismakingsgesprek was ik ervan overtuigd dat ik beide goed kon combineren.“Ik denk dat meer sporters de regie zouden moeten pakken voor hun studieplanning en zich niet te afwachtend moeten opstellen” – Johan Kenkhuis
Wat vooral geweldig was tijdens mijn studietijd, was de bereidwilligheid om mij te faciliteren en maatwerk te leveren voor mijn studie. Ik heb veel te danken gehad aan de docenten en studiecoaches, dankzij hun heb ik de vaart erin kunnen houden en met weinig studievertraging goed kunnen afstuderen.
De combinatie studie en sport heeft mij veel nieuwe inzichten gegeven waar ik iedere dag profijt van heb. Ik heb geleerd hoe ik mijn opgedane kennis tijdens de studie kon toepassen in de dagelijkse praktijk. Niet alleen in mijn eigen sport maar ook daarbuiten, zoals commerciele activiteiten ontplooien en professioneel communiceren.
“Een goed onderlegde en bewuste sporter gaat in de sport ook vaak professioneler te werk” – Johan Kenkhuis
Zelf heb ik altijd de regie genomen in mijn eigen studieplanning. Ik denk dat sporters dat soms meer moeten doen en niet te afwachtend moeten zijn. Ik plande bijvoorbeeld mijn tentamens altijd in ná een trainingskamp, dan kon ik in alle rust drie weken studeren in het buitenland en direct daarna tentamens doen. Zo hield ik de vaart erin en de motivatie hoog. Ik geloof heel erg in de totale ontwikkeling van de sporter. Een goed onderlegde en bewuste sporter gaat in de sport ook vaak professioneler te werk.
